TBR Brecon Beacons Circular Walk 28.08.11

Cribyn from Pen y Fan

For a variety of reasons, it had been over two months since I'd managed to make it onto a Tiger Bay Ramblers walk. But last Sunday at last I was free and keen to go. Only one problem - there was no walk on! And so it transpired that I led a walk up Pen y Fan and the nearby peaks of Corn Du and Cribyn, starting and ending near the Neuadd Reservoirs north of Pontsticill.

This was only the second time I'd led a walk for the group, and the contrast in preparation with the first time around couldn't have been greater. Before that walk in the Rhondda Fawr in April, I'd recce'd the route twice during the months before - adjusting the route after it became clear the original one was too long, too boggy and just too knackering! On this occasion there was no time for such careful preparation and so I just plotted a route on a map, did a flyover on GoogleEarth to check that the paths actually existed, and invited anyone else who dared to come along.

On top of Pen y Fan

One other thing I did was to map out the intended route using the MapmyHike website, primarily to try and get a fairly accurate idea of the distance. This was the first time I'd used this tool. Since getting my first iPhone last December I have experimented with several different GPS apps, but without much satisfaction. MapmyHike is certainly the best one I have come across so far, combining as it does the ability to plan routes in advance using the website and the app itself which uses GPS to record and map the walk as you do it. You can also edit and save the walk details afterwards, again using the website. Over time then, using the app and website together, there is the potential to build up a significant archive of routes and walk information.

Corn Du and Pen y Fan from Cribyn

As it happened, seven other hardy souls turned up to join the walk, and we were rewarded with a predominantly dry and sunny day though we did get a couple of short but sharp drenchings near the peaks. The walk included several steep ascents, particularly near the start as we climbed quickly to get onto the ridge itself and then near the halfway point between Pen y Fan and Cribyn. The final descent from Craig y Fan Ddu too was particularly punishing on those knees whose best days are unfortunately behind them. The views were spectacular throughout however, and there was even a band perfoming on top of Pen y Fan, which was about as busy as Cardiff's Queen Street on a Sunday afternoon.

One result of not having done a recce was that I'd underestimated how long the walk would take, and so we took a couple of shortcuts towards the end of the walk that shortened the original route by about a mile and cut out another steep hill. As a result we got to the beer garden of Pontsticill's Red Cow Inn in time to enjoy a pint of Butty Bach in the afternoon sun.

The original intended route can be seen here, and the actual walk as undertaken here.

Sialens y 15 copa a hen, hen fwgan

Fel cerddwr a mynyddwr brwd, mae wedi bod yn uchelgais gen i ers tro i gyflawni sialens y 15 copa, sef dringo'r holl gopaon yng Nghymru sydd dros 3,000 troedfedd mewn un niwrnod. Mae hyn yn bosib gan fod y pymtheg i gyd yn Eryri, ac yn wir wedi eu rhannu rhwng tair cadwyn o fynyddoedd sydd drws nesaf i'w gilydd - Pedol yr Wyddfa, Y Glyderau a'r Carneddau.

Ond cyn gwneud y sialens wrth gwrs, y peth call fyddai 'concro' bob copa yn unigol yn gyntaf er mwyn cyfarwyddo a'r gwahanol fynyddoedd a dyna'n union dwi wedi bod yn ceisio ei wneud dros y flwyddyn ddiwethaf. Yr wythnos diwethaf mi es fyny'r Carneddau, gan olygu fod tri ar ddeg o'r pymtheg wedi eu gwneud. Dim ond dau ar ol felly - Tryfan a'r Grib Goch.

Rwan, bydd unrhywun sy'n gyfarwydd ag Eryri yn gwybod nad oes rheswm ymarferol na daearyddol pam y dylai'r ddau yma, a'r ddau yma yn unig, fod wedi eu neilltuo. Ac fe fyddech yn iawn. Oherwydd mae'r rheswm eu bod nhw ar ol yn un cwbl bersonol - mae nhw'n codi arswyd arnai. A'r rheswm mae arnai eu hofn nhw ydi oherwydd fy mod i ers yn blentyn wedi bod ag ofn afresymol o uchderau sydd hyd heddiw yn cyfyngu ar yr hyn y gallaf ei wneud efo fy mywyd.

Rwan, dwi'n meddwl allai wneud Tryfan - er na welwch chi fi'n neidio o Adda i Efa ar ol cyrraedd y top! Mae'r Grib Goch yn fater gwahanol fodd bynnag. Sut all rywun sy'n mynd yn nerfus ar ben ysgol, a sydd cyn heddiw wedi gorfod stopio'r car ar ol gyrru dros Bont Hafren er mwyn chwydu, hyd yn oed feddwl am fynd i fyny i'r fan yma? Sut, pan ma mhen i'n troi jest wrth wylio'r fideo 'na? A cyn i neb ddweud 'wnei di ddim disgyn', dwi'n gwybod hynny - ond nid dyna'r pwynt. Byth, nid dyna'r pwynt!

Mi ydw i'n benderfynol o fynd fodd bynnag, os nad eleni yna yr haf nesa fan pella. Ac yn hyn o beth mi ydw i wedi fy ysbrydoli gan erthygl a ddyddiadur fideo y newyddiadurwr David Lawson, gwr sydd yn amlwg yn rhannu fy hoffter o fynydda a fy ofn o uchder. Aeth David ar gwrs hypnotherapi er mwyn gorchfygu ei ofn yntau o uchder yn unswydd er mwyn iddo allu croesi'r Grib Goch. Does gen i ddim bwriad gwneud dim byd tebyg ar hyn o bryd, ond os caf i brofiad tebyg i'r hyn gafodd David ar ei ymweliad cyntaf o a'r Grib yna mae'n bosib iawn y byddai'n rhaid i mi ystyried cymryd cam radical o ryw fath.

Oes oes unrhyw ddarllenwyr sydd wedi croesi'r Grib Goch, byddai'n dda gen i glywed am eich profiadau, yn arbennig felly os ydach chi'n rhannu fy ffobia.

Beirniadaeth drom y Gadair

Rwan, tydw i ddim yn llenor o unrhyw fath. Yn wir, faswn i ddim yn dadlau efo unrhywun fase'n fy ngalw yn ffilistiad yn y maes yma. Wedi'r cyfan, er bod yn ddarllenwr brwd mi fyddai'n osgoi nofelau ar y cyfan am y rheswm syml nad ydyn nhw'n wir.

Unwaith y flwyddyn fodd bynnag, mi fyddai'n gwneud rhyw fymryn o ymdrech i addysgu fy hun rwyfaint drwy ddarllen ychydig ar Gyfansoddiadau a Beirniadaethau yr Eisteddfod Genedlaethol.

Mae fy mhrif ddiddordeb bob amser yng nghystadleuaeth y gadair, a roedd hynny yn fwy giwr nag arfer eleni yn sgil buddugoliaeth Rhys Iorwerth. Yn ol fy arfer felly, dyma ddarllen y beirniadaethau yn gyntaf er mwyn cael rhyw flas o'r rhai na ddaeth i'r brig, yn ogystal a chael cyflwyniad i gynnwys a chrefft y gerdd/cerddi buddugol. Gan fod y gerdd ei hun yn gallu bod reit anodd ei deall, mae'r feirniadaeth yn gallu bod yn ganllaw defnyddiol i lleygwr fel fi.

Ond nid felly yr oedd hi eleni. Heb os, talent mawr Rhys Iorwerth ydi ei fod yn gallu sgwennu cerddi caeth sy'n darllen yn rhwydd ac heb fod angen defnyddio geiriau anghyfarwydd neu amharu lawer ar drefn arferol cystrawen i orfodi cynghanedd. Roedd y cerddi buddugol felly yn chwa o awyr iach. Ar y llaw arall, doedd dim posib gwneud pen na chynffon o un o'r beirniadaethau!

Rhaid i mi gyfaddef nad oes gen i syniad pwy ydi Donald Evans, heblaw ei bod yn rhaid ei fod yn lenor o fri i gael beirniadu cystadleuaeth y Gadair. Pob parch iddo am hynny. Un talent nad yw'n eiddo arni fodd bynnag ydi ysgrifennu rhyddiaeth eglur, ddealladwy. Dwi wedi ei darllen ddwywaith ebryn hyn, a wir, mi fydddai'n haws petai hi mewn Cymraeg Canol. Bydd rhaid i chi droi at y Cyfansoddiadau i'w gweld yn gyflawn, ond dyma chi ddau ddyfyniad i roi blas....

...byddai arfer disgyblaeth tipyn amgenach o gryno ddetholus gyda'r deunydd wedi bod yn dac i gyfannu'r cynnig hwn yn llawer mwy gorffenedig o gelfyddydol beryglus ymhob dim at y teip arbennig yma o ymgiprys.

...dyma'r bardd sicraf ei gyneddfau creadigol yn ei ddewiniaeth i argyhoeddi darllenydd, a'i gwbl ddiwallu hefyd, parthed ffasedau amlochrog ac anochel bywyd, gyda'r dirwyniad graddol i'r pen o'r dehongliad ffigurol garwriaethol a wnaeth o awgrymusedd ac ysbryd y testun, arwyddlun o gwrs bywyd ei hunan, a hynny o safbwynt eu hegnion cyfoes fel o rym eu parhad oesol.

Pardwn???? Sori???? Eeeeeh????

Cowbois Rhos Botwnnog a Bob Delyn

Os mai un o isafbwyntiau'r Eisteddfod oedd gweld Meic Stevens yn siomi eto, fe wnaeth perfformiadau gan Cowbois Rhos Botwnnog a Bob Delyn a'r Ebillion fwy na gwneud iawn am hynny.

Ar y llwyfan mawr ger y Bar Guinness ar y nos Sadwrn ola y gwelais i'r Cowbois. Heb os, dyma un o'r bandiau Cymraeg mwya talentog a chyffrous i ymddangos dros y blynyddoedd diwetha (dim ond Yr Ods sy'n dod yn agos dwi'n meddwl) ac roedd y perfformiad nos Wener yr un gorau i mi ei weld eto. Yr uchafbwynt heb os oedd y gan ola - perfformiad epic o Ffarwel i Langynfelach Lon a oedd yn ddeng munud o bleser pur. Os ydach chi ymysg y bobl sydd yn dal i fod heb wrando ar yr albwm ddiweddara 'Dyddiau Du, Dyddiau Gwyn', dylech chi wneud iawn am hynny ar unwaith.

Ymlaen wedyn i'r Orsaf Ganolog ar gyfer Bob Delyn a'r Ebillion. Roedd yna adeg tua deng mlynedd yn ol pan oeddwn i'n teimlo fel taswn i'n gweld Bob Delyn yn amlach nag oeddwn i'n gweld fy nheulu, ond tydw i ddim yn meddwl i mi eu gweld nhw'n perffomio'n fyw ers Steddfod yr Wyddgrug 2007 tan yr wythnos yma. Hawdd felly oedd i mi fod wedi anghofio jest gymaint o hwyl ydi eu gwylio nhw a chystal un am gyfathrebu efo cynulleidfa ydi Twm Morys. Fe wnaeth cameo gan Geraint Lovgreen ar gyfer y ddwy gan ola hefyd ychwanegu at y sbort a gig a oedd yn ddiwedd teilwng i'r Eisteddfod. Wnai ddim gadael i bedair mlynedd arall basio heb eu gweld nhw eto.

Meic Stevens - amser rhoi'r gitar yn y to?

Ar y nos Wener, mi es i gig Meic Stevens yn yr Orsaf Ganolog. Byddwch yn cofio mae'n siwr fel y bu i Meic chware sawl gig ffarwel yn ddiweddar, gan ei fod am ymfudo i Ganada i dreulio ymddeoliad hir a hapus gyda hen gariad iddo. Wel mae Meic yn ol, ac os yw Dim Lol i'w gredu (!) fe neidiodd ar yr awyren gyntaf adref ar ol canfod fod ei bartner newydd yn disgwyl iddo gysgu efo hi.

Beth bynnag am hynny, mae prynu tocyn i fynd i weld Meic wastad wedi bod braidd fel prynu tocyn loteri. Ar noson dda, fyddai yna neb gwell, a byddai rhywyn yn teimlo'n ffodus iawn o gael y cyfle i weld y cawr yn perfformio'n fyw. Jacpot. Ond ar noson wael byddai unai:

1. ddim yn dod i'r golwg o gwbl;
2. perfformiad mor shambolic y byddai senario 1 wedi bod yn well.

Yn anffodus, erbyn hyn ymddengys nad oes posib o gwbl enill y jacpot, ac fod unrhyw berfformiad ble mae'n cyrraedd y diwedd heb droi'n llanast llwyr yn gorfod cyfri fel 'noson dda'. Ond nid bai Meic ydi hyn wrth gwrs; tydi safon dynion sain a gitars ddim fel y buon nhw chwaith mae'n debyg! Bellach, mae gwylio Meic yn brofiad trist sy'n gallu ymylu ar 'voyeurism' wrth wylio hen ddyn a gyfranodd gymaint yn gwneud sioe o'i hun o flaen torf sydd ddim yn gwybod p'un ai i chwerthin neu grio.

Fel bocsiwr ffair a fyddai'n dal ati i gael ei ddyrnu nes fod pob synnwyr wedi ei adael am na fedrai wneud dim arall, ymddengys nad yw Meic yn gwybod pryd i sdopio. Yr un mor wir efallai yw nad ydym ni fel Cymry, fel ffans, fel edmygwyr, yn gwybod pryd i adael iddo sdopio - gan ddal i obeithio yr enillwn ni'r jacpot yna unwaith eto rywbryd ond i ni brynu digon o docynau.

Mae'n drist o beth i orfod dweud am y canwr mwya dylanwadol a thalentog a welodd canu poblogaidd Cymraeg erioed, ond byddai'n well i bawb petai'r gigs ffarwel wedi bod yn, wel, gigs ffarwel. Fel arall, mae peryg y bydd mwy o bobl yn cofio Meic Stevens fel ag y mae heddiw yn hytrach nag fel ag y bu, a byddai hynny'n drueni gwirioneddol.

Eisteddfod Wrecsam

Dim ond deuddydd yn yr Eisteddfod i mi eleni, a'r ddeuddydd ola oedd y rheiny. O ganlyniad, dwi ddim yn teimlo'n gymwys i gytuno nac anghytuno gyda'r rhai sy'n dweud mai dyma'r Eisteddfod orau ers Eisteddfod Cwmsgwt 1365. Ond rhaid dweud fod hynny a welais i o'r Maes ac o'r 'set-up' yn gyffredinol wedi plesio. Roedd Elfed hyd yn oed wedi trefnu tywydd braf i ni eleni, a mae hynny wastad yn help.

Yn y deuddydd y bues i yno, mi ganolbwyntiais fy sylw gan fwyaf ar y llwyfannau perfformio, yn ogystal a mynd i gwpl o gigs gyda'r nos yn yr Orsaf Ganolog.

Byddaf yn edrych ar rai o'r pethau a'm plesiodd neu a berodd siom yn y postiadau nesaf...

Croeso

Croeso i fy mlog newydd. Dwi'n gobeithio y cewch chi hyd i rywbeth o ddiddordeb yma. Fel gwin da, fe ddylai wella wrth aeddfedu.

Aled